سموم و آفت کش ها ٬ آزمایش آفت کش ها
کشور ایران
جمهوری اسلامی ایران با مساحت 1.648.195 کیلومتر مربع در نیمکره شمال شرقی بین 25.3 تا 39.47 عرض جغرافیایی و 44.5 تا 63.8 طول جغرافیایی در قاره آسیا واقع شده است. در حال حاضر جمعیت ایران حدود 65 میلیون نفر با نرخ رشد 2.8 درصد است.
حداکثر و حداقل بارندگی سالانه در مناطق مرطوب و خشک کشور به ترتیب 2000 و 30 میلی متر با میانگین کل سالانه 270 میلی متر برای کشور است. نزدیک به 12.3 میلیون هکتار که 7.48 درصد از کل مساحت کشور را به خود اختصاص می دهد زیر کشت است و با توجه به تنوع شرایط اقلیمی، تولید بسیاری از محصولات مختلف زراعی و باغی قابل قبول است. در سال 1378 کل محصولات کشاورزی حدود 61 میلیون تن بوده که به ترتیب 5/48 و 5/12 میلیون تن محصول زراعی و باغی بوده است.
همچنین در چند سالی متوسط تولید گوشت قرمز، مرغ، تخم مرغ و شیر به ترتیب 721، 725، 570 و 5564 هزار تن گزارش شده است، همچنین میزان تولید در بخش شیلات از 1000 تن در سال 1359 به 400000 تن رسیده است. در سال 1998
معرفی
موضوع سلامت و غذای کافی برای همه افراد و به عبارتی امنیت غذایی به دلیل رشد روزافزون جمعیت جهان، کمبود غذا و تامین منابع محدود به اولویت و موضوع اصلی تبدیل شده است. طبق گزارش سازمان‌های بین‌المللی مانند FAO و WHO، این مورد زمانی مشکل تلقی می‌شود که نزدیک به 25 درصد غذای تولید شده در اثر تخریب بویژه تخریب میکروبی از بین رفته و به دست مصرف‌کنندگان نرسد. جدا از مشکلات ایمنی، بار اقتصادی شدیدی را بر کشورها و تولیدکنندگان تحمیل می کند.
همچنین افزایش جمعیت شهری و کاهش جامعه روستایی تغییرات اساسی در الگوی مصرف مواد غذایی، فرآوری و مخاطرات ایجاد کرده است. در گذشته‌ای نه چندان دور، عواملی مانند باکتری‌ها، انگل‌ها و ویروس‌ها عوامل مهم بیولوژیکی مرطوب بیماری‌ها و بیماری‌ها در انسان‌هایی بودند که غذای آلوده مصرف می‌کردند. اگرچه این موجودات هنوز نقش عمده‌ای در ایجاد مشکلات سلامتی در مصرف‌کنندگان دارند، اما خطرات جدید مانند بقایای داروهای دامپزشکی، آفت‌کش‌ها و سایر مواد شیمیایی مانند فلزات سنگین و سایر عوامل آلوده‌کننده محیط‌زیست نیز آلاینده‌های اضافی هستند که به اندازه عوامل بیولوژیکی مهم هستند. با ذکر این نکته و با توجه به ایمنی مواد غذایی، رعایت بهداشت در طول زنجیره تولید تا مصرف امری حیاتی بوده و نیازمند تجدید نظر از سوی عوامل دولتی، تولیدکنندگان و صنایع است.
بر اساس مطالعه و گزارش های سازمان جهانی بهداشت و سازمان کشاورزی غذای سازمان ملل متحد، بیماری ناشی از مواد غذایی آلوده یکی از شایع ترین معضلات بهداشتی در جهان و عامل مهم کاهش بهره وری اقتصادی به ویژه در کشورهای در حال توسعه و توسعه نیافته است. کشورها. دستیابی به هدف “دسترسی به غذای مناسب و ایمن از نظر تغذیه ای حق هر فرد است”؛ ایمنی مواد غذایی باید از سوی همه دولت ها اولویت بیشتری داشته باشد. در حال حاضر هزاران نفر در سراسر جهان از بیماری های ناشی از مواد غذایی آلوده رنج می برند که ناامیدی سنگین اجتماعی و اقتصادی را به دنبال دارد. میزان بروز بیماری های منتقله از طریق غذا در نقاط مختلف جهان متفاوت است، در کشورهای صنعتی بسیاری از این بیماری ها به دلیل آموزش ایمنی مواد غذایی، استانداردهای بالاتر بهداشت، بهبود منابع آب و بهداشت و به کارگیری مواد غذایی از بین نمی روند یا متوقف شده اند. فناوری های ایمن پردازش مواد غذایی با این حال، با وجود این اقدامات، بین 5 تا 19 درصد از جمعیت کشورهای صنعتی تحت تأثیر بیماری های منتقله از غذا قرار دارند.
اپیدمی بیماری های ناشی از پاتوژن های منتقله از غذا مانند E. coli و Ampylobacter jejuni در استرالیا، ژاپن، اروپا و ایالات متحده آمریکا، هزاران قربانی گرفته و باعث مرگ و میر بسیاری می شود.
خطرات شیمیایی جدید در مواد غذایی با پتانسیل تأثیرگذاری بر سلامت انسان به طور مداوم در حال شناسایی است. علاوه بر بیماری و مرگ ناشی از بیماری های منتقله از غذا، اسهال علت اصلی سوء تغذیه در کشورهای در حال توسعه است که پیامدهای بسیار زیادی بر رشد و مقاومت مردم در برابر بیماری ها دارد. سالانه بین 12 تا 13 میلیون کودک در اثر ترکیبی از اثرات سوء تغذیه و عفونت جان خود را از دست می دهند.
خطرات شیمیایی مواد غذایی همچنان یک نگرانی جهانی است که پیامدهایی برای سلامت و تجارت دارد. در کشورهای صنعتی، به نظر می رسد که بیشتر مواد شیمیایی خطرناک موجود در غذا تحت کنترل است، اگرچه قرار گرفتن در معرض برخی آلاینده ها مانند سرب برای گروه های خاصی مانند کودکان خطراتی را به همراه دارد. در اکثر کشورهای در حال توسعه، فقدان سیستم های نظارتی امکان ارزیابی مستقیم تأثیر آلودگی شیمیایی بر سلامتی را نمی دهد. شیوع مسمومیت های حاد اغلب گزارش می شود، بنابراین نشان می دهد که چنین آلودگی ممکن است یک مسئله بهداشت عمومی مهم در این کشورها باشد. سلامت یک عامل اساسی در توسعه اقتصادی است. بدون شک بیماری های ناشی از غذا هزینه های اقتصادی را بر جوامع، صنایع، هه تحمیل می کند.
پیشگیری و کنترل مایکوتوکسین ها
استراتژی‌های مدیریتی در پیشگیری و کنترل مایکوتوکسین‌ها، اقدامات یکپارچه‌ای هستند که قبل و بعد از تولید سم اعمال می‌شوند. مهم است که روش‌های تشخیص مایکوتوکسین باید کاملاً خاص و بسیار قابل تولید باشد.
آلودگی به مایکوتوکسین ها در مراحل قبل و/یا پس از برداشت کاملاً امکان پذیر است. برای جلوگیری از تولید سم در مرحله قبل از برداشت باید اقدامات ضروری مانند آبیاری و برداشت مناسب و به موقع، کنترل آفات، مبارزه بیولوژیکی، استفاده از ارقام مقاوم و در نهایت روش های ارزیابی دقیق برای تشخیص زمان و مکان مناسب انجام شود. تولید سم برای جلوگیری از تولید سم در پس از برداشت، خشک کردن خوب محصولات هدف و جلوگیری از رطوبت ناشی از عوامل طبیعی یا غیر طبیعی مانند باران یا تجمع محصول قبل یا بعد از خشک شدن و استفاده از انبارهای هوادهی استاندارد توصیه می شود. در صورت آلودگی به ویژه برای خوراک دام، سم زدایی با وسایل شیمیایی مانند آمونیاک توصیه می شود، بنابراین افزودن مکرر مواد شیمیایی به خوراک دام در نهایت باعث کاهش سم می شود.
استفاده از پرتوهای گاما می تواند برای تشخیص مایکوتوکسین در برخی از محصولات استفاده شود و از رشد و هاگ زایی برخی قارچ های مولد سم جلوگیری می کند.
در حال حاضر در ایران تشخیص آفلاتوکسین فقط بر روی پسته صادراتی انجام می شود و در صورتی که میزان سم بیش از حد مورد نیاز کشور مشتری باشد از صادرات آن جلوگیری می شود.
کودها
خلاصه تحقیقات انجام شده
بررسی کاهش باقیمانده برخی آفت‌کش‌ها مانند دیازینون و فوسالون در سیب با استفاده از کلرید کلسیم که باعث محافظت بیشتر از عملکرد در دوره نگهداری در سردخانه می‌شود. استفاده از ریز مغذی ها، روی، سولفات منیزیم برای ارتقای کمی و کیفی محصولات کشاورزی به ویژه غلات.
بررسی اثر متقابل روی و پتاسیم، نیتروژن و پتاسیم و شوری بر کیفیت و کمیت مزارع.
انجام تحقیقات در مورد استفاده بهینه از پتاسیم به عنوان یک ماده مغذی ضروری برای همه موجودات زنده و نقش آن در بیشتر [عملکردهای فیزیولوژیکی و بیوشیمیایی گیاه، کیفیت محصول و همچنین افزایش مقاومت محصول در برابر آفات، خشکی و یخبندان.
فلزات سنگین
آلودگی مواد غذایی به فلزات سنگین در ایران
محیط زیست از زمان شروع صنعتی شدن در ایران به ویژه توسط صنایع پتروشیمی و کارخانه فولاد، فرآورده های نفتی و فاضلاب صنعتی مورد تهدید قرار گرفته است. تحقیقاتی در مورد آلودگی فلزات سنگین در محیط های مختلف انجام شده است که به طور خلاصه می توان به موارد زیر اشاره کرد:
تشخیص جیوه، کادمیوم، سرب، نیکل، کروم، نقره و غیره در برخی از رودخانه‌ها، چاه‌های زیرزمینی، آب‌های آشامیدنی و خاک و مزارع کشاورزی.
محصولات حیوانی
فعالیت های مهم انجام شده توسط سازمان دامپزشکی ایران (I.V.O).
کنترل بهداشتی مزارع حیوانات مانند مراکز پرورش آبزیان؛
کنترل بهداشتی کارخانجات تولید خوراک دام، طیور و ماهی: کنترل بهداشت خوراک اولین گام در جلوگیری از انتقال بیماری های مشترک انسان و دام است.
کنترل بهداشتی دام در مزارع: بررسی و آزمایش حیوانات مزرعه و دام از وظایف IVO است و در صورت مواجهه با موارد خطرناکی مانند سل و بروسلوز، دام های آلوده به درستی معدوم می شوند.
کنترل بهداشتی و نظارت بر استفاده از داروهای دامپزشکی: برای جلوگیری از تجمع بقایای داروهای دامپزشکی در محصولات گوشتی، IVO بر مصرف داروهای دامپزشکی و دوره ترک قبل از کشتار نظارت دارد.
کنترل و نظارت بهداشتی بر حمل و نقل دام و فرآورده های آنها: برای جلوگیری از حمل و نقل غیرقانونی دام و فرآورده های آنها که ممکن است خطرات زیادی را به همراه داشته باشد، IVO ایستگاه های قرنطینه را در سراسر کشور و همچنین در مرزها نصب کرده است.
کنترل و نظارت بهداشتی کشتارگاه ها و موسسات فرآوری و بسته بندی فرآورده های خام دامی: IVO بازرسان بهداشتی را در کشتارگاه ها و/یا موسسات فرآوری و بسته بندی فرآورده های خام دامی تعیین کرده است تا تمامی مراحل فرآوری و بسته بندی گوشت را کنترل کنند. علاوه بر این، همه این مؤسسات بر اساس هنجارهای طرح شیوه های تولید خوب (GMP) طراحی و ساخته می شوند. همچنین با استقرار سیستم HACCP (تحلیل خطر و نقطه کنترل بحرانی) در موسسات فرآوری و بسته بندی مواد غذایی با منشاء حیوانی کنترل در تمامی مراحل به دست می آید و با جلوگیری از بروز خطرات بهداشتی برای مصرف کنندگان سلامت و امنیت جامعه تضمین می شود.
کنترل و نظارت بهداشتی بر مواد غذایی با منشاء حیوانی در بازارها: IVO نظارت بر کلیه بازارهای مواد غذایی با منشاء حیوانی مانند قصابی ها، بازارهای طیور، ماهی فروشان را بر عهده دارد و بازرسان بهداشتی آن با بازدیدهای مکرر بر کیفیت عرضه نظارت می کنند. برای اطمینان از ایمنی و امنیت مواد غذایی، IVO همچنین وظیفه تضمین کیفیت را در سراسر خط تولید از مزرعه تا مصرف کنندگان خانه، برخی از موارد، انجام می دهد.
